Μπερλουσκόνι: Ο Γητευτής των Ιταλών

Επιχειρηματίας, μιντιάρχης, πολιτικός, νεωτεριστής, τροβαδούρος, χιουμορίστας, γόης, ιππότης, αυτοκράτορας, μάγος, πωλητής ονείρων, όπως κι αν χαρακτηρίσει κανείς τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι υπήρξε επί δυο δεκαετίες ο «Γητευτής των Ιταλών». Στο νέο δίωρο ντοκιμαντέρ της «Εμπόλεμης Ζώνης» του Σωτήρη Δανέζη, το οποίο θα μεταδοθεί από το MEGA σε δύο μέρη, φίλοι και εχθροί, συνεργάτες και αντίπαλοι μιλούν για τον άνθρωπο-φαινόμενο που σημάδεψε την σύγχρονη πολιτική ιστορία της Ιταλίας.

Το πρώτο μέρος, την Κυριακή 22 Ιανουαρίου 2012 στις 23.30.
 

Image by Giuseppe Nicoloro via Flickr

Λίγα  λόγια για το πρώτο  μέρος του ντοκιμαντέρ

Ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι γεννήθηκε στο Μιλάνο το 1936.  Από  τα κρουαζιερόπλοια, όπου τραγουδούσε  γαλλικά ρομαντικά τραγούδια  και μετά από μια μικρή στάση στη Νομική Σχολή, αναδεικνύεται «Βασιλιάς του Τούβλου».

Τη δεκαετία του ’70 μεγαλουργεί στο χώρο της  κατασκευής και αγοραπωλησίας ακινήτων, χτίζει μια ολόκληρη κωμόπολη κοντά  στο αεροδρόμιο Λινάτε και σύμφωνα  με το μύθο αλλάζει ακόμα και τον τρόπο προσέγγισης των αεροσκαφών κατά τη διαδικασία της προσγείωσης, ώστε τα διαμερίσματά του να πάρουν μεγαλύτερη αξία. «Είναι ένας από τους καλύτερους πωλητές που έχω δει στη ζωή μου, μπορεί να σου πουλήσει τα πάντα!», λέει ο Ιταλός πρώην πρωθυπουργός Ρομάνο Πρόντι στο φακό της Εμπόλεμης Ζώνης. 

Το μεγάλο ερώτημα μέχρι σήμερα είναι πώς  ο Μπερλουσκόνι βρήκε τότε τα τεράστια κεφάλαια που απαιτούνταν για  την ανοικοδόμηση των χιλιάδων πολυτελών  κατοικιών. Οι επικριτές του σχετίζουν  την εντυπωσιακή άνοδό του στο χώρο των κατασκευών με τις επενδύσεις της Μαφίας. Στον «Γητευτή των Ιταλών» παρουσιάζεται ένα απόσπασμα από παλιότερο ντοκιμαντέρ της σειράς, όπου ο πρώην μαφιόζος Γκαετάνο Γκράντο εξομολογείται στον Σωτήρη Δανέζη πώς ένας δικός του άνθρωπος βρέθηκε να δουλεύει για τον μετέπειτα Ιταλό πρωθυπουργό.

Τη δεκαετία του ’80 ο καταξιωμένος μεγαλοεργολάβος  κάνει το μεγάλο άλμα και με ένα  ευφυές τρικ βάζει τα θεμέλια της  ιδιωτικής τηλεόρασης στην Ιταλία.  Ο φίλος του και τότε πρωθυπουργός Μπετίνο Κράξι θα νομιμοποιήσει το εγχείρημά του και θα ανοίξει το δρόμο στον νέο μεγιστάνα των μίντια.

Για τον Μπερλουσκόνι, ο τομέας των κατασκευών δεν ανταποκρινόταν στην ταχύτητα που απαιτούσε για  να υλοποιεί τις επιχειρηματικές  ιδέες του. Αντίθετα, στην τηλεόραση κάτι που θα σκαρφιζόταν το πρωί θα αποτυπωνόταν το βράδυ στο γυαλί. Απέναντι στη δυσκίνητη, συντηρητική και αναχρονιστική δημόσια RAI o φιλόδοξος επιχειρηματίας θα παρατάξει τον Όμιλο Fininvest, την ομπρέλα των εταιρειών του, τη Mediaset τη ναυαρχίδα των τριών καναλιών του και κυρίως τον διαφημιστικό κολοσσό Publitalia.
 

Image by PIX-JOCKEY (Roberto Rizzato) via Flickr

«Ήρθε να με βρει στην Αμερική ρωτώντας ποια προγράμματα  θα έπρεπε να αγοράσει και θυμάμαι  ότι του σύστησα την οκτάχρονη  κόρη μου και του είπε όλα τα προγράμματα κι εκείνος τα αγόρασε», λέει χαμογελώντας ο βουλευτής του Δημοκρατικού Κόμματος και θρυλικός δημοσιογράφος της RAI Φούριο Κολόμπο, αλλά την ίδια ώρα κατακρίνει τον Μπερλουσκόνι για τη μεγαλομανία του: «Θα τον περιέγραφα ως έναν άνθρωπο σχετικά έξυπνο, εντελώς ανίκανο, με ναρκισσιστικά στοιχεία στην προσωπικότητά του που απέχουν μακράν από τα φυσιολογικά επίπεδα που θα ήταν αποδεκτά από κάποιον ψυχίατρο».

Τη δεκαετία του ‘80 ο Μπερλουσκόνι αφήνει την  σφραγίδα του στην ιταλική τηλεοπτική κουλτούρα. Κερδίζει τους Ιταλούς τηλεθεατές προβάλλοντας οτιδήποτε προκαλεί εντυπωσιασμό, ερωτική διέγερση και πάθος για  υλική ευημερία και κατανάλωση. «Ήταν  ένα είδος βαθιάς παρακμής. Άσχημη παρακμή των ηθών. Και διαφθοράς. Σεξουαλικής διαφθοράς. Όταν ζούσα στη Νέα Υόρκη για λίγα χρόνια, θυμάμαι ότι προσπαθούσα να πιάσω ιταλικά δορυφορικά κανάλια. Όχι μόνο κανάλια του Μπερλουσκόνι. Έβλεπα μόνο ημίγυμνα όμορφα ψηλά κορίτσια. Αυτή ήταν η Ιταλία», λέει ο ανεξάρτητος γερουσιαστής και πρώην φίλος του Καβαλιέρε, δημοσιογράφος Πάολο Γκουζάντι. 

Την κριτική  στην τηλεόραση του Μπερλουσκόνι αποκρούει ο τότε διευθυντής προγράμματος και στενός συνεργάτης του Ιταλού πρώην πρωθυπουργού

Τζόρτζιο Γκόρι. «Οι Ιταλοί είναι σε θέση να επιλέγουν. Έχουν επιλέξει και επιβραβεύσει με την έγκρισή τους κάποια προγράμματα. Όταν βαρέθηκαν να τα βλέπουν, άρχισαν να βλέπουν κάτι άλλο και τα προγράμματα αυτά σταμάτησαν, φυσιολογικά, όπως σε όλο τον κόσμο»

Για τον βετεράνο ανταποκριτή του BBC στην Ιταλία, Ντέιβιντ Γουίλι, η επιρροή της τηλεόρασης του Μπερλουσκόνι στους Ιταλούς αλλά και η σκανδαλώδης προσωπική του ζωή μόνο αρνητικά μπορεί να σχολιαστεί. «Είναι ο 'μεγάλος διαφθορέας'. Νομίζω ότι είναι πολύ αποτελεσματικός στο να διαφθείρει αυτή την χώρα»

Αρχές της  δεκαετίας ‘90 μια ομάδα δικαστών με επικεφαλής τον εισαγγελέα Αντόνιο  Ντι Πιέτρο ερευνά το λαβύρινθο των δωροδοκιών στην ιταλική πολιτική σκηνή. Η επιχείρηση “Καθαρά Χέρια” φέρνει στην επιφάνεια δεκάδες υποθέσεις διαφθοράς με πρωταγωνιστές πολιτικούς και επιχειρηματίες. Η κάθαρση εξαφανίζει από τον πολιτικό χάρτη τα δύο μεγάλα κόμματα της χώρας και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την έλευση ενός νέου «μεσσία». 

Σύμφωνα με τον  Πάολο Γκουζάντι, συγγραφέα δύο βιβλίων για τον Μπερλουσκόνι, ο Σίλβιο συναντά στο Μιλάνο τους Ιταλούς μεγαλοεπιχειρηματίες της εποχής, οι οποίοι τον προτρέπουν να κατέβει στην πολιτική. «Ήταν διστακτικός. Έλεγε: «ήδη έχω πολλά προβλήματα με τη δικαιοσύνη σαν επιχειρηματίας. Θα με σφάξουν». Και του έλεγαν μην ανησυχείς, θα σε στηρίξουμε και θα πετύχεις. Αυτή ήταν μια διάσημη δήλωση του Τζιάνι Ανιέλι της FIAT που είπε: «αν αυτός κερδίσει, κερδίζει για όλους, αν χάσει, θα χάσει μόνος»».

Για τον Μπερλουσκόνι ήταν ένα ακόμη μεγάλο στοίχημα. Τώρα έπρεπε να βρει τον τρόπο να «γοητεύσει» τους Ιταλούς ψηφοφόρους…