Οι γόνοι Απριλιανών που αρνήθηκαν τη Χρυσή Αυγή

Η αμήχανη αντίδραση Χρήστου Παπαδόπουλου, Γιάννη Μακαρέζου και Mάνου Χατζηδάκη όταν άκουσαν το... μενού.

Της Μαριάννας Κακαουνάκη / Η Καθημερινή

Το δείπνο έγινε πριν από ένα χρόνο. Προσκεκλημένοι ήταν οι Χρήστος Παπαδόπουλος, Γιάννης Μακαρέζος και Μάνος Χατζηδάκης, δηλαδή οι γιοι των πρωταιτίων της δικτατορίας και ο συγγραφέας ερευνητής της δράσης του Γεωργίου Παπαδόπουλου. Την πρόσκληση είχε απευθύνει επιχειρηματίας, που λειτουργούσε για λογαριασμό της Χρυσής Αυγής. Τους ζήτησε να είναι υποψήφιοι με τα ψηφοδέλτιά της. Η απάντηση ήταν αρνητική. Η πρόσκληση για δείπνο ήταν για τις 9 το βράδυ στο εστιατόριο κεντρικού ξενοδοχείου όπου διέμενε εκείνες τις ημέρες ο Αθηναίος επιχειρηματίας που δραστηριοποιείται στην επαρχία. Οι προσκεκλημένοι του οι εξής τρεις: ο Χρήστος Παπαδόπουλος, ο Γιάννης Μακαρέζος και ο Μάνος Χατζηδάκης. Οι υιοί των πρωταιτίων της χούντας και ο συγγραφέας ερευνητής της δράσης του δικτάτορα, όταν έλαβαν την πρόσκληση πριν από ένα χρόνο, θεώρησαν πως επρόκειτο για μια φιλική συνάντηση, για να θυμηθούν τα παλιά και να συζητήσουν νέα και επικαιρότητα - ο επιχειρηματίας άλλωστε ήταν γνωστός τους και φίλα προσκείμενος στην «ιδεολογία» της επταετίας.

Εκεί, στο roof garden του ξενοδοχείου με θέα την Ακρόπολη ξεκίνησε η καλοκαιρινή βραδιά συζητώντας περό ανέμων και υδάτων: Νέα από την Αμερική, όπου μένει ο Παπαδόπουλος, τα αποτελέσματα των πρόσφατων -τότε- επαναληπτικών εκλογών, η είσοδος της Χρυσής Αυγής στη βουλή. Και κάπου εκεί μεταξύ ορεκτικών και κυρίως πιάτου, ο επιχειρηματίας τους αποκάλυψε τον λόγο του δείπνου. Ο Τάκης Μιχαλόλιας τον είχε πάρει τηλέφωνο την προηγούμενη ημέρα και του είχε μεταφέρει την επιθυμία του αδερφού του, Νίκου Μιχαλολιάκου, να συμπεριλάβει τους τρεις άνδρες στο ψηφοδέλτιο της Χρυσής Αυγής. Οι προσκεκλημένοι άκουσαν την πρόταση κάπως αμήχανα. Δεν ήταν η πρώτη φορά που η Χρυσή Αυγή προσπαθούσε να «εκμεταλλευτεί» τον ιδεολογικό τους χώρο.

Ο πυρήνας των εναπομεινάντων χουντικών κατηγορεί τον Μιχαλολιάκο πως θυμόταν την «ιδεολογία» τους όποτε τον συνέφερε. Συχνά αναφερόταν στο «χρίσμα» από τον Γ. Παπαδόπουλο τον Σεπτέμβριο του ’84 -τότε που «διοριζόταν» στη θέση του αρχηγού της νεολαίας της ΕΠΕΝαλλά σπάνια για τους πραγματικούς λόγους της ρήξης ένα χρόνο αργότερα. Η ιστορία που έλεγε παντού είχε να κάνει με την αντίδρασή του στην προσχώρηση του κόμματος στην ομάδα φίλων του Ισραήλ στο Ευρωκοινοβούλιο αλλά στην πραγματικότητα η σκληρή εθνικιστική του στάση είχε δημιουργήσει πολλές συγκρούσεις και τη δυσαρέσκεια του ίδιου του Παπαδόπουλου. Η σύζυγός του Δέσποινα φαίνεται πως είχε παραπονεθεί ουκ ολίγες φορές στον άνδρα της για τις ιδέες του νεαρού Μιχαλολιάκου: «Ολο για τον Χίτλερ και τους Ες Ες μιλάει».

Πρώην στελέχη της Χ.Α., θυμούνται πως τα χρόνια που ακολούθησαν, ο Μιχαλολιάκος, πίσω από κλειστές πόρτες, κατηγορούσε τους χουντικούς όχι για αυτά που έκαναν αλλά «για αυτά που δεν έκαναν», χαρακτηρίζοντας τον Παπαδόπουλο «light» δικτάτορα, που δεν κατάφερε ποτέ να δημιουργήσει το ολοκληρωτικό κράτος που ο ίδιος ονειρευόταν. Παρόλα αυτά το 1999, έκανε την «εμφάνισή» του στην κηδεία του και μαζί με μια ομάδα του χαιρέτησε το φέρετρο ναζιστικά, εξαγριώνοντας έτσι τους παρευρισκομένους. Εν τω μεταξύ η παρ’ολίγον δολοφονία Κουσουρή από τον «Περίανδρο» το 1997 και η δίκη που ακολούθησε είχε φέρει στην επιφάνεια καλά κρυμμένα μυστικά της δράσης της Χρυσής Αυγής και ο Μιχαλολιάκος είχε αρχίσει να σκέπτεται και πάλι τον τρόπο με τον οποίο θα επαναπροσδιόριζε το κόμμα του. Στενοί του συνεργάτες θυμούνται πως σε αυτή του την προσπάθεια εμπνευστής ήταν το... ΚΚΕ. «Οπως το ΚΚΕ είχε φτιάξει την ΕΔΑ ως προσωπείο, με τον ίδιο τρόπο θα φτιάξουμε και εμείς τη δική μας ΕΔΑ» τον θυμούνται να λέει χαρακτηριστικά λίγους μήνες πριν από την ίδρυση της «Πατριωτικής συμμαχίας».

Ετσι, την 21η Απριλίου 2004, στην 37η επέτειο από το πραξικόπημα, νοσταλγοί της χούντας, κάποιοι αποχωρήσαντες από τον ΛΑΟΣ και μέλη μικρότερων οργανώσεων, μαζεύτηκαν στο ξενοδοχείο «Τιτάνια», και ενώ άκουγαν τα μηνύματα του Παττακού και του Ηλία Παππά -πατέρα του Χρήστου Παππά και μέλους της Χουντικής επαναστατικής επιτροπής- αισθάνονταν ικανοποιημένοι θεωρώντας πως επιτέλους θα έβρισκε στέγη μια κοινή εθνικιστική πατριωτική ιδεολογία. Στην πραγματικότητα βέβαια το όλο εγχείρημα δεν ήταν παρά μια προσπάθεια να ενισχυθεί η Χρυσή Αυγή. Αφού δυνάμωνε το νέο αυτό κόμμα θα ταυτιζόταν ανοικτά με το κόμμα του Μιχαλολιάκου. Ο φόβος όμως του ίδιου του ενορχηστρωτή αυτής της προσπάθειας -πως έχανε τον απόλυτο έλεγχο- οδήγησε στην αναστολή της δραστηριότητάς του τρία χρόνια αργότερα.

Συμβολικές κινήσεις

Εκτοτε, γίνονται μόνο συμβολικές κινήσεις. Η πρόσκληση στους υιούς του Παπαδόπουλο και Μακαρέζου που έγινε πριν από ένα χρόνο και αποκαλύπτει σήμερα η «Κ» ήταν η τελευταία οργανωμένη προσπάθεια του Μιχαλολιάκου να ενισχύσει το κόμμα του επωφελούμενος της ευρύτερης ακροδεξιάς. Ο επιχειρηματίας που μεσολάβησε στην πρόταση πέρασε το υπόλοιπο της βραδιάς προσπαθώντας να τους πείσει για τις καλές προθέσεις των Χρυσαυγιτών και πως μια τέτοια κίνηση θα οδηγούσε στη νομική και ηθική αποκατάσταση της δικτατορίας. Τους αποκάλυψε μάλιστα πως ο Μιχαλολιάκος σκόπευε να φτιάξει και μουσείο για να τιμήσει τον Παπαδόπουλο. Εν ολίγοις, επέμεινε πως δεν θα έπρεπε να χάσουν αυτή τη «μεγάλη ευκαιρία».

Οι τρεις άνδρες άκουσαν τι είχε να τους πει αλλά στο τέλος αρνήθηκαν. Αν και ένας από τους προσκεκλημένους φαίνεται πως ήταν πιο διαλλακτικός – ίσως μπαίνοντας σε ένα τόσο ακραίο φορέα και εισάγοντας τις δικές τους ιδέες και στοιχεία θα μπορούσαν να αλλάξουν τη μέχρι τώρα πορεία της Χ.Α, είπε στο τραπέζι. Φεύγοντας από το ξενοδοχείο οι άλλοι δύο τον επέπληξαν. «Πώς ήταν δυνατόν να το σκέπτεται;» τον ρώτησαν. «Είστε καλά;». Τους απάντησε. «Απλά καλό είναι να μην τους πάμε κόντρα, άφησέ τους να νομίζουν πως δεν είμαστε τελείως αρνητικοί».